ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati) – પ્રસ્તાવના
જો તમારે પણ જાણવું હોય કે ઉતરાયણ(Uttarayan Essay in Gujarati) શા માટે ઉજવવામાં આવે છે, ઉતરાયણ ક્યારે છે, ઉતરાયણ કેવી રીતે વિશેષ છે, ઉતરાયણનું ભૌગોલિક મહત્વ શું છે, તો તમારે અંત સુધી ગુજરાતીમાં ઉતરાયણ પરનો નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati) કાળજીપૂર્વક વાંચવો પડશે.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati)
ઉતરાયણએ હિંદુ ધર્મનો તહેવાર છે.જે દેશભરમાં અલગ અલગ નામથી અને રિવાજો સાથે ઉજવવામાં આવે છે. ભારતમાં દરેક વર્ષે અનેક તહેવારો ઉજવવામાં આવે છે. બધા ધર્મના પોતપોતાના તહેવારો ઉજવતા હોય છે પરંતુ આમ જોવામાં આવે તો હિન્દુ ધર્મમાં સૌથી વધુ તહેવારો છે. જાન્યુઆરી થી લઈને ડિસેમ્બર સુધી ભાગ્યે જ કોઈ એવો મહિનો હશે જેમાં તહેવાર ન હોય. આજે આ પોસ્ટમાં આપણે હિન્દુ ધર્મના ઉતરાયણના તહેવાર વિશે વાત કરીશું જેથી કરીને તમે ઉતરાયણના વિશે જાણી શકો.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati) – ઉતરાયણ એટલે શું?
ઉતરાયણનો તહેવાર દરેક વર્ષે 14 કે 15 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મના તહેવારોની શરૂઆત ઉતરાયણથી થાય છે. ઉતરાયણ હિંદુ ધર્મનો એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે જે સૂર્ય ભગવાનના મકર રાશિમાં પર્વેશને આવકારવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. ‘મકર’ એટલે મકર રાશિ અને ‘સંક્રાંતિ’ એટલે સંક્રાંતિ, તેથી ‘મકરસંક્રાંતિ’ એટલે સૂર્યનું મકર રાશિમાં પર્વેશ, જે હિંદુ ધર્મ અનુસાર ખુબજ શુભ પ્રસંગોમાંનું એક માનવામાં આવે છે.
Must Read Matruprem Essay in Gujarati
ઉતરાયણને એક ખૂબ જ શુભ દિવસ માનવામાં આવે છે અને આ દિવસે ગંગા જેવી પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવાથી ભક્તોના જીવનમાં સમૃદ્ધિ અને ખુશીઓ આવે છે. ઉતરાયણ ભારત ભરમાં વિવિધ નામો અને રિવાજો સાથે ઉજવવામાં આવે છે જેવી રીતે કે તમિલનાડુમાં પોંગલ, આસામમાં માઘ બિહુ, ગુજરાતમાં ઉત્તરાયણ, પંજાબ અને હરિયાણામાં માઘી, ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં ખીચડી વગેરે. મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટક જેવા રાજ્યોમાં લોકો મીઠાઈ વહેંચે છે. ઉતરાયણના દિવસે આકાશ પુરુ રંગબેરંગી પતંગોથી ભરાઈ જાય છે. આ દિવસે પતંગ ઉડાવવાનું ચલણ રાજસ્થાન અને ગુજરાત જેવા રાજ્યોમાં વધુ છે.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati)
એવું માનવામાં આવે છે કે ઉતરાયણના દિવસે ચોખા, ઘઉં અને મીઠાઈઓનું દાન કરવાથી માણસોના જીવનમાં સમૃદ્ધિ આવે છે અને તેવોની તમામ બાધાઓ પણ દૂર થાય છે. તલ અને ગોળ જેવી મીઠાઈ વિના મકરસંક્રાંતિ અધૂરી છે. લોકો ચિક્કી, તીલના લાડુ વગેરે જેવી મીઠાઈઓ બનાવે છે અને કુટુંબ અને મિત્રો સાથે વહેંચે છે.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati) – ઉતરાયણ કેમ ઉજવવામાં આવે છે?
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati)
ભારતમાં ઉતરાયણનો તહેવાર ઉજવવા પાછળ ઘણી બધી માન્યતાઓ રહેલી છે. કહેવાય છે કે આ દિવસે ભગવાન શ્રી વિષ્ણુએ હજારો વર્ષથી ચાલતા દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચેના યુદ્ધનો અંત લાવ્યો હતો. તેથી,ભારતીય લોકો માટે તે દુષ્ટતાના અંત અને સત્યના યુગની શરૂઆતનો તહેવાર છે. આ સિવાય એક અન્ય માન્યતા એ છે કે ભીષ્મને તેમના પિતા તરફથી એક એવું વરદાન મળ્યું હતું કે તેઓ ત્યારે જ મૃત્યુ પામશે જ્યારે તેઓ તેમના પ્રાણનો ત્યાગ કરવા ઈચ્છે, આ દિવસે ભીષ્મપિતાએ તેમના નશ્વર સ્વરૂપનો ત્યાગ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. તેથી આ દિવસને ખૂબ જ શુભ દિવસ માનવામાં આવે છે.
Must Read Nari tu Narayani Essay in Gujarati
ખગોળશાસ્ત્ર અનુસાર જ્યારે સૂર્ય દક્ષિણાયનથી ઉત્તરાયણમાં બદલાય છે અથવા પૃથ્વીનો ઉત્તર ગોળાર્ધના સૂર્ય તરફ વળે છે ત્યારે ઉતરાયણનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર જ્યારે સૂર્ય દક્ષિણાયનમાં હોય છે ત્યારે તે સમયને દેવતાઓની રાત્રિ અને ઉત્તરાયણના પછીના છ મહિનાને દિવસો કહેવામાં આવે છે. દક્ષિણાયનને નકારાત્મકતા અને અંધકારનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે અને ઉત્તરાયણને સકારાત્મકતા અને પ્રકાશનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ઉતરાયણના પાવન દિવસે, દેવતાઓ યજ્ઞમાં ચઢાવવામાં આવેલ અન્ન ગ્રહણ કરવા માટે પૃથ્વી પર ઉતરે છે અને આ દિવસે પુણ્યશાળી આત્માઓ તેમના શરીરને છોડીને સ્વર્ગ અને અન્ય લોકમાં પ્રવેશ કરે છે.
Must Read Mahatma Gandhi Essay in Gujarati
સનાતન માન્યતાઓ અનુસાર,દર વર્ષે ઉતરાયણના દિવસે ભગવાન સૂર્ય સ્વયં તેમના પુત્ર શનિના ઘરે તેમને મળવા જાય છે. શનિદેવ પોતાની મકર રાશિના સ્વામી છે, તેમના ઘરમાં સૂર્યનારાયણના પ્રવેશથી શનિની અસર નબળી પડી જાય છે. કારણ કે સૂર્યપ્રકાશની સામે કોઈપણ નકારાત્મકતા ટકી શકતી નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે ઉતરાયણ પર સૂર્યની પૂજા અર્ચના કરવાથી અને તેને સંબંધિત દાન કરવાથી શનિના કારણે થતા તમામ દોષ દૂર થઈ જાય છે.
Must Read Janmashtami Essay in Gujarati
શાસ્ત્રો અનુસાર, ઉતરાયણના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના અંગૂઠામાંથી નીકળેલી દેવી ગંગાજી ભગીરથજીને અનુસરીને કપિલ મુનિના આશ્રમ દ્વારા સમુદ્રમાં ગઈ હતી અને ભગીરથના પૂર્વજ સાગરના પુત્રોને મોક્ષ મળ્યો હતો. તેથી જ આ દિવસે દર વર્ષે બંગાળના ગંગાસાગરમાં કપિલ મુનિના આશ્રમમાં વિશાળ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati) – ઉતરાયણનું મહત્વ
મકર અથવા ઉત્તરાયણમાં સૂર્યનો પ્રવેશ આધ્યાત્મિક મહત્વ ધરાવે છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે ગંગા જેવી પવિત્ર નદીઓમાં ડૂબકી લગાવવાથી આપણા બધા પાપો ધોવાય જાય છે અને તે આપણા આત્માને શુદ્ધ અને પવિત્ર બનાવે છે. ઉતરાયણ સાથે રાત ટૂંકી થતી જાય છે અને દિવસો લાંબા થતા જાય છે જે જીવનમાં આધ્યાત્મિક પ્રકાશમાં વધારો અને ભૌતિક અંધકારના ઘટાડાનું પ્રતીક છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે ‘કુંભ મેળા’ દરમિયાન ઉતરાયણના દિવસે પ્રયાગરાજમાં ત્રિવેણી સંગમમાં પવિત્ર સ્નાન કરવાનું ખૂબ મહત્વ છે જે દરેકના બધા પાપોને ધોઈ નાખે છે અને જીવનના બધા અવરોધોને દૂર કરે છે.
Must Read Statue of Unity Essay in Gujarati
ઉતરાયણના દિવસે ગંગાસાગરમાં સ્નાન કરવાનું ખુબજ મહત્વ છે. અન્ય એક પૌરાણિક કથા અનુસાર ભીષ્મ પિતામહ મહાભારતના યુદ્ધના અંત પછી ઉત્તરાયણના સૂર્યની રાહ જોતા રહ્યા. તેમણે ઉતરાયણના પાવન અવસર પર પોતાના પ્રાણની આહુતિ આપી હતી. એવી પણ માન્યતા છે કે આ દિવસે માતા યશોદાએ શ્રી કૃષ્ણના પ્રાપ્તિ માટે વ્રત રાખ્યું હતું.
ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati)
પદ્મપુરાણ અનુસાર સૂર્યના ઉત્તરાયણના દિવસે એટલે કે ઉતરાયણના દિવસે દાનનું ખૂબ મહત્વ છે. ઉતરાયણના દિવસે સૂર્યોદય થાય તે પહેલા સ્નાન કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી દસ હજાર જેટલી ગાયોનું પુણ્ય મળે છે. ઉતરાયણના દિવસે ઊની વસ્ત્રો, ધાબળા, તલ અને ગોળથી બનેલી વાનગીઓ અને ખીચડીનું દાન કરવાથી ભગવાન સૂર્ય અને શનિદેવની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. જો કે સૂર્યની ઉત્તરાયણ મહિનામાં કોઈપણ તીર્થ, નદી કે સમુદ્રમાં સ્નાન કરીને અને દાન-પુણ્ય કરવાથી પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે, પરંતુ ભારતમાં પ્રયાગરાજ સંગમમાં સ્નાન કરવાથી મોક્ષ મળે છે.
Must Read Children’s Day Essay in Gujarati
નિષ્કર્ષ
ઉતરાયણનો તહેવાર એ બુરાઈનો અંત કરીને સારાની શરૂઆત છે. વર્ષ ઉતરાયણના તહેવારથી શરૂ થાય છે જે આનંદ અને ખુશીનો તહેવાર છે. ઉતરાયણનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં ભેદભાવની લાગણી દૂર કરીને સંવાદિતા વધારવાનો છે. જો તમને હિન્દીમાં ઉતરાયણ પર અમારો નિબંધ ગમ્યો હોય, તો તેને અન્ય લોકો સાથે પણ શેર કરો.
Uttarayan Essay in Gujarati જેવો નિબંધ લખવાનાં સ્ટેપ્સ અહીં આપેલા છે (Steps for Essay Writing)
વિષય પસંદ કરો
બ્રેઈનસ્ટોર્મ અને રિસર્ચ
સંશોધન કરીને અને વિચારોનું મંથન કરીને તમારા વિષય વિશેની માહિતી એકઠી કરો. માહિતી એકત્ર કરવા માટે પુસ્તકો, શૈક્ષણિક જર્નલ્સ અને પ્રતિષ્ઠિત વેબસાઇટસ જેવા વિશ્વસનીય સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ કરો.
થીસીસ સ્ટેટમેન્ટ બનાવો
એક સ્પષ્ટ હેડલાઈન બનાવો જે તમારા નિબંધનો હેતુ અને તમે જેના પર લખાણ કરો તેને સમજાવે.
એક રૂપરેખા બનાવો
તમારા વિચારોને એક રૂપરેખામાં ગોઠવો જેમાં મુખ્ય ફકરા, પરિચય અને નિષ્કર્ષનો સમાવેશ થાય છે. આ તમને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મદદ કરશે.
પરિચય લખો
ધ્યાન ખેંચે તેવા વાક્યથી શરૂવાત કરો જે વાચકને આકર્ષિત કરે છે અને વિષયનો પરિચય આપે છે. તમારા વિષયનો થોડો પરિચય આપે.
ફકરા લખો
દરેક ફકરાએ એક જ બિંદુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ જે તમારા વિષયને સમર્થન આપે છે. તમારી વિષયને સમર્થન આપવા માટે પુરાવા અને ઉદાહરણોનો ઉપયોગ કરો.
નિષ્કર્ષ લખો
તમારા થીસીસ સ્ટેટમેન્ટને નવી રીતે ટૂંકમાં લખો અને તમારા મુખ્ય મુદ્દાઓનો સારાંશ આપો. વધુ સારો દેખાવ કરવા કરવા માટે અંતિમ વિચાર અથવા પ્રશ્ન લખી વાચક પર છોડી દો.
સુધારો અને સંપાદિત કરો
તમારા નિબંધનું અવલોકન કરો કે તે સુવ્યવસ્થિત, સુસંગત અને ભૂલ-મુક્ત છે તેની ખાતરી કરો. વ્યાકરણ અને જોડણીની ભૂલો માટે તપાસો અને ખાતરી કરો કે તમારા વિચારો અસરકારક અને સ્પષ્ટ રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.
તમારો નિબંધ સબમિટ કરો
એકવાર તમે તમારા નિબંધથી સંતુષ્ટ થઈ જાઓ, તમારા પ્રકાશક અથવા પ્રશિક્ષક દ્વારા આપવામાં આવેલી સૂચનાઓ અનુસાર તેને સબમિટ કરો.
ગુજરાતી નિબંધ (gujarati nibandh) ના પ્રકાર
(૧) વિવર્ણનાત્મક નિબંધ
આ પ્રકારના નિબંધોમાં સ્થળોનું કે કોઈ કાલ્પનિક ઘટના કે ચોક્કસ પ્રસંગનું વર્ણન કરવામાં આવે છે.
(૨) વર્ણનાત્મક નિબંધ
(૩) ભાવનાત્મક નિબંધ
(૪) ઉચ્ચારણ અથવા કોઈપણ નિવેદનના આધારે
(૫) વિચારશીલ નિબંધ
| નિબંધ લખવાના ફાયદાઓ |
|---|
| વિવેચનાત્મક વિચાર કૌશલ્યોનો વિકાસ થાય છે |
| લેખન કૌશલ્યોમાં વધારો થાય છે |
| સંદેશાવ્યવહાર કૌશલ્યમાં વૃદ્ધિ થાય છે |
| વિષયના જ્ઞાનમાં વધારો થાય છે |
| સુધારેલ સમય-વ્યવસ્થાપન કૌશલ્યો વિકસે છે |
| ઉન્નત સર્જનાત્મકતામાં વધારો થાય છે |
| સુધારેલ સ્વ-અભિવ્યક્તિ |
| કારકિર્દી વિકાસમાં વધારો થાય છે |
| અક્ષરમાં સુધારો થાય છે |
| લખવાની ઝડપમાં વધારો થાય છે |
નિબંધ લખવા માટેના સવાલ જવાબો (F&Q for Essay Writing)
નિબંધ શું છે?
નિબંધએ એક લેખિત કાર્ય છે જે કોઈ વિષય અથવા મુદ્દાની દલીલ, મૂલ્યાંકન અથવા વિશ્લેષણ રજૂ કરે છે. તેમાં સામાન્ય રીતે મુખ્ય ફકરા, પરિચય અને નિષ્કર્ષનો સમાવેશ થાય છે.જેમ અમે ઉતરાયણ પર નિબંધ(Best Uttarayan Essay in Gujarati)માં ફકરાઓ આપેલ છે
નિબંધનો હેતુ શું છે?
નિબંધનો હેતુ વિષયનું સુસંગત અને સારી રીતે સમર્થિત વિશ્લેષણ અથવા દલીલ રજૂ કરવાનો છે. નિબંધોનો ઉપયોગ ઘણીવાર વિદ્યાર્થીના વિષય અને જ્ઞાનની સમજને દર્શાવવા, અન્ય લોકોને ચોક્કસ દૃષ્ટિકોણથી સમજાવવા અથવા વ્યાપક શૈક્ષણિક પ્રવચનમાં યોગદાન આપવા માટે કરવામાં આવે છે.ઉતરાયણ પર નિબંધ(Good Uttarayan Essay in Gujarati)વડે અમારો હેતુ તહેવારના મહત્વને દર્શાવાનો છે.
કેટલા પ્રકારના નિબંધો છે?
નિબંધોના ઘણા વિવિધ પ્રકારો છે, જેમાં વર્ણનાત્મક નિબંધો, દલીલાત્મક નિબંધો, એક્સપોઝિટરી નિબંધો અને પ્રેરક નિબંધોનો સમાવેશ થાય છે. દરેક પ્રકારના નિબંધનો પોતાનો હેતુ અને માળખું હોય છે.જેમ કે ઉતરાયણ પર નિબંધ(Simple Uttarayan Essay in Gujarati)એ વર્ણનાત્મક નિબંધ છે
તમે નિબંધ કેવી રીતે લખશો?
નિબંધ લખવા માટે, તમારે વિષય પર તમારા વિચારોનું આયોજન અને સંશોધન કરીને શરૂઆત કરવી જોઈએ. પછી, તમારી લેખન પ્રક્રિયાને માર્ગદર્શન આપવા માટે એક રૂપરેખા બનાવો. એક પરિચય લખો જે વાચકનું ધ્યાન ખેંચે અને તમારા થીસીસ સ્ટેટમેન્ટને સ્પષ્ટપણે જણાવે. મુખ્ય ફકરાઓમાં, તમારી દલીલ માટે પુરાવા અને સમર્થન પ્રદાન કરો. છેલ્લે, એક નિષ્કર્ષ લખો જે તમારા મુખ્ય મુદ્દાઓનો સારાંશ આપે.
નિબંધ કેટલો લાંબો હોવો જોઈએ?
નિબંધની લંબાઈ સોંપણી અને શિક્ષકની જરૂરિયાતોને આધારે બદલાઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે, નિબંધો થોડા ફકરાઓથી લઈને કેટલાક પૃષ્ઠો સુધીના હોઈ શકે છે. શિક્ષક અથવા અસાઇનમેન્ટ સૂચનાઓ દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવેલ કોઈપણ માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.ઉતરાયણ પર નિબંધ(Uttarayan Essay in Gujarati)એ મધ્યમ લાંબો નિબંધ છે